Het nieuwe pensioenstelsel

Het nieuwe pensioenstelsel: wat verandert er?

Onze maatschappij verandert voortdurend. Mensen leven steeds langer, en het aantal gepensioneerden overstijgt het aantal werkenden. Bovendien wisselen werknemers vaker van baan, wat vraagt om een pensioenstelsel dat beter aansluit bij de moderne arbeidsmarkt. Het nieuwe pensioenstelsel, vastgelegd in de “Wet toekomst pensioenen,” is ontwikkeld om deze uitdagingen het hoofd te bieden. Sinds 1 juli 2023 geldt een overgangsregeling waarin werkgevers en werknemers de nodige aanpassingen doorvoeren.

Wat is er anders in het nieuwe stelsel?

Een van de grootste veranderingen is dat pensioenen minder vaststaan. Het oude systeem beloofde een vaste uitkering, maar in het nieuwe stelsel wordt pensioen opgebouwd via een premieregeling. De ingelegde premies worden belegd, en de groei van het pensioenvermogen is afhankelijk van de economische situatie. Bij goede resultaten kunnen pensioenen stijgen, terwijl ze bij tegenvallers kunnen dalen.

Het nieuwe stelsel biedt daarnaast meer transparantie. Werknemers krijgen inzicht in hun persoonlijke pensioenpot, bestaande uit ingelegde premies en behaalde beleggingsresultaten. Ook sluit het beter aan bij frequente baanwisselingen, omdat pensioenopbouw gelijkmatiger over de loopbaan wordt verdeeld. Verder kunnen deelnemers eenmalig maximaal 10% van hun pensioenpot opnemen, al moet dit nog wettelijk worden vastgelegd.

Generaties en risico

Een belangrijk doel van het nieuwe stelsel is om conflicten tussen generaties te verminderen. Jongere werknemers kunnen meer risico nemen met beleggingen, omdat zij meer tijd hebben om eventuele tegenvallers op te vangen. Voor oudere werknemers worden risico's afgebouwd om hun pensioen stabiel te houden. Werkgevers en werknemers kunnen gezamenlijk besluiten om middelen apart te zetten om eventuele tegenvallers te compenseren.

Het Nederlandse pensioenstelsel in drie pijlers

Het pensioenstelsel blijft gebaseerd op drie pijlers:

1. AOW (Algemene Ouderdomswet): Iedereen die in Nederland woont of werkt, bouwt automatisch AOW op. De hoogte hiervan hangt af van de leefsituatie en het aantal jaren dat iemand in Nederland heeft gewoond.
2. Pensioen via de werkgever: Dit vormt de tweede pijler, waarbij werknemers via hun werkgever aanvullend pensioen opbouwen.
3. Individuele aanvullende voorzieningen: Denk aan lijfrenten en levensverzekeringen die door individuen worden afgesloten.

De overgang: een complex proces

De overgang naar het nieuwe stelsel is een enorme operatie. Werkgevers moeten nieuwe pensioencontracten opstellen, en pensioenfondsen moeten opgebouwde pensioenaanspraken verdelen over individuele spaarpotten. Dit proces, bekend als ‘invaren,’ vereist zorgvuldige berekeningen en een gedegen IT-infrastructuur om fouten te voorkomen. Pensioenfondsen hebben tot uiterlijk 1 januari 2027, of mogelijk 1 januari 2028, om de overgang af te ronden. Daarbij is het cruciaal om een evenwichtige verdeling tussen verschillende generaties te waarborgen.

Verruiming van pensioensparen (box 1)

Met de nieuwe wet zijn ook de mogelijkheden voor individuen om te sparen voor pensioen (lijfrente) via box 1 verruimd:

• Jaarruimte verhoogd: Het maximale percentage van het inkomen dat jaarlijks mag worden ingelegd is verhoogd van 13% naar 30%, met een plafond van €36.077 in 2024.
• Reserveringsruimte uitgebreid: Onbenutte jaarruimtes kunnen nu tot 10 jaar worden benut, met een maximum van €41.608 in 2024.
• Lijfrentestortingen verruimd: Deze mogen nu tot 5 jaar na het bereiken van de AOW-leeftijd worden gedaan.

Conclusie

Het nieuwe pensioenstelsel is een ambitieuze hervorming die beter aansluit bij de behoeften van onze moderne samenleving. Door meer flexibiliteit, transparantie en individuele verantwoordelijkheid te bieden, speelt het in op de veranderingen in de arbeidsmarkt en de economie. Hoewel de overgang complex is, belooft het nieuwe stelsel een toekomstbestendige oplossing te zijn voor zowel huidige als toekomstige generaties.