Marktontwikkelingen april 2025

Marktontwikkelingen: “Tariff is the most beautiful word in the dictionary”

Dat dit niet zomaar een loze uitspraak is, heeft president Trump laten blijken in de eerste dagen van april. Op woensdag 2 april na 22:00 uur Nederlandse tijd (na sluiting Amerikaanse beurs) maakte Trump de importtarieven bekend die de financiële markten op zijn kop zetten. Is dit de aanvang van een wereldwijde handelsoorlog of krijgt Trump hiermee juist landen aan de onderhandelingstafel?

Wereldwijde importtarieven

In aanloop naar de nu al historische dag (Liberation Day) op 2 april 2025 werden importtarieven al veelvuldig genoemd. Trump presenteert deze tarieven als oplossing voor onder andere het herstel/beschermen van binnenlandse industrieën, het dichten van handelstekorten en heronderhandelen van ‘oneerlijke’ handelsverdragen. Dat vrijwel alle economen een andere visie hebben op het effect van deze tarieven, deert hem niets. Vol trots presenteerde hij de wederkerige tarieven op de onderstaande manier.

De toelichting luidde als volgt: voor alle landen geldt een minimumheffing van 10%. Daarna is er gekeken naar het percentage aan importheffingen dat een land/economisch blok toepast aan de VS. Zo bleek volgens de ‘zogenaamde’ berekeningen dat de Europese Unie werkt met 39% aan importtarieven voor goederen uit de VS. Dit percentage werd ongeveer gedeeld door de helft en zo ontstond de 20% die de VS gaat doorberekenen aan de Europese Unie.

Er werden al snel vraagtekens gezet bij deze berekeningen en dat bleek terecht. Er is namelijk gekeken naar het handelstekort dat een land heeft met de VS en dit is vervolgens gedeeld door de totale exportwaarde van het betreffende land naar de VS. Trump heeft de uitkomst hiervan ‘uit coulance’ gehalveerd. Door deze rekenmethode zijn het vooral landen die veel (goedkope)producten exporteren naar de VS het zwaarste getroffen (Cambodja met 49%, Vietnam met 46% en China met 34%).

Reactie op de beurs

Het besef dat deze importtarieven een opmaat zijn voor een wereldwijde handelsoorlog was direct merkbaar op de financiële markten. De Amerikaanse S&P 500 noteerde op 8 april al 12,14% lager dan voor het moment van het bekend maken van de importtarieven. De Nederlandse beursgenoteerde bedrijven in de AEX zijn geconfronteerd met een koersdaling van 10,89% in deze korte periode. De verkoopgolf trof vooral aandelen en beleggers zochten hun vlucht in ‘veiligere’ obligaties. Ook de vraag naar goud, dat over het algemeen sterk presteert in onzekere periodes, blijft sterk. De prijs van één troy ounce (in dollar) is dit jaar al met zo’n 18% gestegen.

Daarnaast schoot de zogeheten VIX index, die de verwachte volatiliteit/beweeglijkheid voorspelt van de S&P 500 over de komende 30 dagen, omhoog naar niveaus die we in de afgelopen periode enkel zagen tijdens het uitbreken van het coronavirus.

Centrale banken

Ook centrale banken komen door de importtarieven en de daaropvolgende handelsoorlog in een lastig parket. De hoofdtaak van de centrale banken is het onder controle houden van de inflatie. De laatste inflatiecijfers van februari kwamen voor de VS en de Eurozone uit op respectievelijk 2,8% en 2,3%. Deze noteren dus nog boven de 2% grens die centrale banken nastreven. De importtarieven kunnen ervoor zorgen dat producten en diensten stijgen in prijs, waardoor de inflatie hoger uit kan vallen. Normaliter acteren centrale banken dan door de beleidsrentes te verhogen. De beleidsrente van de FED staat nu op een bandbreedte van 4,25% - 4,50% en van de ECB op 2,50%.

Maar een ander gevolg van de handelsoorlog kan een lagere economische groei zijn en mogelijk zelfs een recessie. Wereldwijde groeiverwachtingen voor 2025 worden neerwaarts bijgesteld en grote zakenbanken zoals Goldman Sachs (60%) en JPMorgan (45%) verhogen hun schattingen op de kans op recessie voor de VS.

Tegenreactie op importheffingen

De reactie op de importheffingen van landen en regio’s is divers. Zo kwam China vrijwel direct met een harde tegenreactie, waarna nog verhoging volgde door de VS en op woensdag 9 april weer een nieuwe verhoging door China. Dit is een schoolvoorbeeld van hoe een handelsoorlog een versterkend effect heeft, als er niet constructief wordt gezocht naar oplossingen.

De Europese Unie is tot op heden nog voorzichtig en kwam juist met een voorstel voor ‘zero for zero’ tarieven (waarbij beide partijen alle importtarieven schrappen). Dit aanbod is voor nu afgewezen door de VS, maar de gesprekken lopen nog. Er wordt door de VS aangegeven dat meer dan 75 landen contact hebben opgenomen om te praten over de importheffingen.

Gedreven door emotie

Met de huidige ontwikkelingen en vooral ook de forse koersfluctuaties, kan men stellen dat de financiële markten gedreven worden door emotie. Het sentiment is negatief, maar ook dit kan zomaar veranderen. Dat bleek wel op vrijdag 4 april, waar de Amerikaanse S&P 500 in de namiddag hard steeg met 6,5%, naar aanleiding van het gerucht dat Trump een pauze van 90 dagen overwoog voor het doorvoeren van de importtarieven. Het Witte Huis kwam kort daarna met een officiële melding dat deze berichten ‘fake news’ waren en vervolgens daalde de gehele index weer met 4%. Dergelijke schommelingen in zo’n kort tijdsbestek zijn zowel uniek als bijzonder te noemen.

De meest recente ontwikkeling op dit vlak vond plaats op 9 april. Allereerst plaatste Trump een bericht op zijn eigen social media: “This is a great time to buy!!! DJT”. De meeste aandelenbeurzen wereldwijd reageerden hier licht positief op. Enkele uren later kwam het officiële bericht dat het tarief voor China per direct verhoogd werd naar 125% wegens ‘het gebrek aan respect dat China heeft laten zien aan de wereldmarkten’. Daarnaast wordt er nu wel daadwerkelijk een pauze ingelast van 90 dagen voor alle landen die geen tegenmaatregelen hebben getroffen op de importtarieven van de VS. Het minimale tarief van 10% blijft gehandhaafd. De melding werd met euforie ontvangen, waarna de S&P 500 de dag maar liefst 9,5% hoger afsloot dan bij opening.

Direct wordt er gespeculeerd over de achterliggende reden van deze plotselinge draai in het beleid van Trump. Door de vrees voor wereldwijde handelsoorlog en de onzekerheid in de financiële markten eisen beleggers een hogere rentevergoeding op staatsobligaties uit de VS. In een aantal dagen tijd was de rente op een 10-jarige staatsobligatie al opgelopen van 3,94% naar 4,36%. Dit geeft aan dat beleggers twijfelen aan de financiële stabiliteit van de VS. Het is een feit dat er dit jaar ruim $9.000 miljard aan aflopende staatsobligaties geherfinancierd moet worden. Het ligt voor de hand dat Trump dit tegen het meest gunstige tarief wil herfinancieren, oftewel tegen een lagere rente.

Wat te doen in deze tijden?

In onze beleggingsportefeuilles zien we dat vooral de aandelenbeleggingen last hebben gehad van de onzekerheid in de financiële markten door het wispelturige beleid van Trump. Door de koersdalingen (stijgingen van 9 en 10 april even nagelaten) worden de waarderingen wel weer aantrekkelijker. Daarnaast is het niet zo dat de verdiencapaciteit van grote bedrijven zoals Microsoft, Amazon en Nvidia opeens beduidend minder is geworden. Wij zijn per saldo dus niet negatief op aandelen en kopen juist bij doordat we gaan herbalanceren. Collega Gerbert Klop schrijft hierover in zijn artikel.

Het obligatiegedeelte presteert dit jaar prima en laat zelfs een nipte plus zien. De alternatieve belegging in de beleggingsportefeuille presteert sterk, aangezien deze juist kan profiteren van de beweeglijkheid van de financiële markt.

Ondanks dat het begrijpelijk is om u nu af te vragen of er verdere acties benodigd zijn, is op basis van historische gegevens aan te geven dat dit soort momenten eigenlijk nooit momenten zijn om te verkopen. De beste beursdagen zijn vaak vlak na forse koersdalingen en ook het uiteindelijke rendement ligt vaak boven het niveau van de koersdalingen. In onderstaande tabel worden de grootste 3-daagse koersdalingen weergegeven en het uiteindelijke rendement van de S&P 500 na 1, 3 en 5 jaar. Dit is uiteraard geen garantie dat dit nu weer zo zal plaatsvinden, maar het kan wel houvast bieden in deze onzekere tijden. Uw beheerder staat voor u klaar indien u toch behoefte heeft aan een nadere toelichting op de huidige financiële markten en uw beleggingsportefeuille.