Marktontwikkelingen: het eerste kwartaal positief afgesloten, maar lastige obligatiemarkt

Het eerste kwartaal zit er al weer op en ook in maart hebben de aandelenindices van de toonaangevende regio’s een positief rendement behaald. De obligatiemarkten lieten een licht herstel zien ten opzichte van januari en februari maar per saldo zorgden de licht gestegen rentes voor een beperkte daling van de obligatie indices op kwartaalbasis.

De aandelenindex MSCI all countries liet in maart een stijging van zo’n 4,0% zien, voornamelijk gedragen door beter dan verwachtte kwartaalcijfers van bedrijven. De 10-jaars rente in de VS daalde heel licht naar 4,20% en de Nederlandse 10-jaars rente daalde met 14 basispunten naar een niveau van 2,60%. Maar per saldo zijn de rentes sinds het begin van het jaar wat opgelopen en zijn de obligatiekoersen licht gedaald. De aandelenmarkten hebben het 1 kwartaal daarentegen positief afgesloten met bijvoorbeeld een stijging van 10,65% van de wereldwijde MSCI ACWI.

Aantrekkende mondiale economie

Op de aandelenmarkten heerst al een aantal maanden een positieve stemming. Een licht aantrekkende economie, geleidelijke vertragende inflatie, stijgende bedrijfswinsten, rentes die over hun hoogtepunt heen lijken en centrale banken die binnen afzienbare tijd hun rentes zullen gaan verlagen vormen prima omstandigheden voor aandelen.

Zeker de Amerikaanse economie blijft het goed doen. Was het eerder de vraag of er een harde of zachte landing van de economie in de VS plaats zou vinden, nu is er eerder sprake van ‘geen landing’ en blijft de economie boven verwachting goed draaien. Zo blijven de data voor de arbeidsmarkt in de VS goed en kwamen er recent duidelijk meer nieuwe banen bij. Ook de inkoopmanagers index liet een stijging zien en dit duidt nog steeds op een aanhoudende economische groei.

Het aantrekken van de mondiale economie is ook terug te zien in de stijgende prijs van bijvoorbeeld aardolie, koper en palmolie. Hoewel de Opec en haar bondgenoten een rem hebben gezet op de productie van aardolie, neemt de vraag naar het ‘zwarte goud’ sterker toe dan eerder verwacht. De wereldeconomie trekt aan en dat leidt tot een grotere behoefte aan olie.

Kijken we naar de economische situatie in bijvoorbeeld Duitsland dan lijkt daar een stagnatie op te treden en verzwakt de economie niet verder. Vooral dankzij een toenemende bouwnijverheid wordt de hoop gevoed dat de grootse economie van Europa snel uit de milde recessie zal komen waarin deze een groot deel van vorig jaar verkeerde. Ook de Nederlandse economie blijkt toch wat meer gegroeid te zijn dan eerder berekend; ten opzichte van het derde kwartaal is de groei met 0,1% bijgesteld naar 0,4%.

Stijging niet alleen meer door techaandelen

Eerder dit jaar hebben we in onze nieuwsbrief al beschreven dat vooral de techaandelen de Amerikaanse beurzen lieten stijgen. Blikken we nu terug op het eerste kwartaal dan blijken de techaandelen primair verantwoordelijk voor de stijging van de Amerikaanse S&P 500. Kijken we naar de onderliggende winstgroei van de techbedrijven dan is dat ook niet verwonderlijk te noemen. Bedrijven uit de IT en aanverwante sectoren boekten zelfs een winstgroei van ruim 40% ten opzichte van een jaar eerder, terwijl de gemiddelde winstgroei van alle bedrijven zo’n 8% hoger lag.

Toch zien we ook dat technologiebedrijven in de laatste weken wat minder dominant zijn geworden op de beurs. De koersen bewegen eerder wat meer zijwaarts, bijvoorbeeld omdat beleggers wat winst lijken te nemen op de hard gestegen chipaandelen. Er is wat meer aandacht voor de achterblijvende aandelen, onder andere in sectoren die wat gevoeliger zijn voor de groei van de economie. Nu de economie aantrekt komen de cyclische aandelen weer meer in beeld bij beleggers.

Komen de renteverlagingen er nog wel?

De verwachtingen van beleggers voor renteverlagingen zijn sinds de start van het jaar meer naar achteren geschoven. Ook het aantal verlagingen dat wordt verwacht voor dit jaar is afgenomen ten opzichte van het begin van dit jaar. Het meest duidelijk komt dit naar voren bij de verwachte renteverlagingen van de Amerikaanse Centrale Bank, de FED. Werden er eind vorig jaar nog zes verlagingen verwacht, inmiddels is de verwachting dat er nog hooguit twee verlagingen dit jaar zullen volgen. In de VS is er sprake van negatieve inflatieverrassingen; de meest recente inflatiecijfers vielen hoger uit dan verwacht. Dit wordt vooral veroorzaakt door de nog altijd stevige loonontwikkeling en de solide economische groei. Ook kunnen een aantal geopolitieke ontwikkelingen nog zorgen voor een minder snel dalende inflatie, zoals een handelsoorlog met China of een escalatie van het conflict in het Midden-Oosten.

Kijken we naar het verleden dan is de FED vaak de eerste centrale bank die de rente verlaagt en volgt de ECB niet lang daarna. Dit keer lijkt het er op basis van de meest recente cijfers op dat de ECB dit keer de eerste zal zijn met een renteverlaging. De Europese inflatiecijfers dalen harder dan de Amerikaanse en geven de ECB eerder de ruimte om de rente te gaan verlagen. Gisteren werd dat beeld nog eens bevestigd tijdens de persconferentie van ECB President Christine Lagarde.

Lagarde gaf aan dat de rente in juni verlaagd kan worden als de nieuwe informatie in mei en juni voldoende vertrouwen geeft dat de inflatie duurzaam dalend is. De meest recente inflatiecijfers lieten zien dat de inflatie is afgezwakt tot 2,4% ten opzichte van een jaar eerder. Ook de kerninflatie zakte wat harder dan verwacht naar 2,9% op jaarbasis. Zoals verwacht bleef de huidige beleidsrente op 4,0%. Als de rente conform verwachting in juni verlaagd wordt zal dit de eerste verlaging zijn sinds oktober 2019.

Verwachtingen

Zoals eerder in dit artikel aangegeven zijn beleggers positief gestemd door meevallende economische- en bedrijfscijfers. Een nog steeds erg goed presterende Amerikaanse economie en een lichte verbetering van de Europese economie zijn daar mede de oorzaak van. Ook de bedrijfscijfers verrassen in positieve mate en mogelijk gaat dit vanaf eind april weer gebeuren als de eerste bedrijfsresultaten over het eerste kwartaal van 2024 gepresenteerd zullen worden.