Marktontwikkelingen juni 2022

Inflatie- en renteverwachtingen

Onzekerheid over de inflatie, rentes en economische groei bepaalt al weken de stemming op de financiële markten en dat zal nog wel even zo blijven. De beweeglijkheid zal dan ook nog wel een tijdje aanhouden. Omdat we verwachten dat de inflatie voorlopig hoog blijft, zijn we niet enthousiast over obligaties. Ondanks de opgelopen rente (Duitsland 10 jaar obligatierendement circa 1,35% en in de VS circa 3%) wordt men op dit moment nog onvoldoende gecompenseerd voor die hoge inflatie. We hebben een voorkeur voor alternatieve beleggingen (o.a. hedge fondsen) ter vervanging van een gedeelte van de obligatie beleggingen.

Onlangs heeft de OPEC+ (de organisatie van olie-exporterende landen) besloten om hun productie te verhogen. Omdat inflatie voor een groot deel wordt veroorzaakt door verandering van de prijs van energie (olie en gas) en meer aanbod van olie de prijs kan gaan drukken, gloort er wel hoop op een daling van de inflatie.

Slechtste jaar sinds...

Onlangs verschenen diverse artikelen met als kop ‘Slechtste start beurzen sinds 1970’ of ‘Langste wekelijkse verliesreeks van Dow Jones’. En dat was slechts de opening. De financiële markten hebben het momenteel zwaar en genoemde statistieken worden slechts gebruikt om een algemeen beeld te schetsen en zijn een mooie opmaat naar meer diepgang later in de artikelen. Dat 2022 niet onder een gelukkig gesternte geboren is, dat is wel duidelijk.

Maar we hoeven echt niet ver te graven in het verleden om te beseffen dat 2022 zeker niet ‘de slechtste start’ sinds 1970 is geweest. Wat dachten we van 2020? U weet wel, dat jaar waarin covid eerst grotendeels genegeerd werd om vervolgens met zevenmijlslaarzen te worden ingeprijsd. In maart stond de S&P 500 al 30% in de min, waar het verlies dit jaar nog steeds ‘slechts’ 18% bedraagt. Of wat te denken van 2009, toen er in maart al een verlies van 25% op de borden stond? In beide gevallen wist de Amerikaanse beurs in de maanden die volgden een sterk herstel neer te zetten, waardoor de verliezen midden mei kleiner waren dan wat er nu op de borden staat, maar dat betekent niet dat het begin van het jaar daarmee minder slecht was dan wat we nu hebben meegemaakt.

En dan die claim dat de Dow Jones al acht weken achter elkaar lager is geëindigd, de langstdurende reeks verliezen sinds 1923! De claim klopt, maar wie denkt dat we daarmee dus in de grootste correctie sinds 1923 zijn beland heeft het volledig bij het verkeerde eind. Het verlies van 0,05% (in week twee) of 0,14% (in week zes) was voldoende om deze reeks in stand te houden, maar dat zal door geen enkele belegger als bijzonder pijnlijk zijn ervaren. Alles staat of valt bij de min of meer willekeurige dag waarop je de week start. Als je dinsdag als het begin van de week kiest – doe eens gek – dan staat de verliesreeks momenteel pas op vier weken, tegen het record van vijftien weken in 1962. Die verliesreeks zegt dus eigenlijk helemaal niets.

De mate van pijn hangt uiteindelijk af van het cumulatieve verlies over de hele periode, niet of we met een tiende lager of hoger zijn gesloten op weekbasis. Met een verlies van 10,3% over acht weken hebben we het voor de Dow Jones momenteel op zijn best over een middelmatige correctie. Wil je in de top twintig van Grote Correcties belanden dan zal je op zijn minst een verlies van 20% moeten laten zien en voor een plek in de top vijf hebben we het al snel over -30%.

Als je het kalenderdenken even laat voor wat het is, heeft de S&P 500 nog niet eens de officiële grens van bear market (-20%) aangetikt, wat in de afgelopen (ruim) negentig jaar elf keer eerder wel gebeurde. Over die elf keer kun je nog twisten ook. Was het cumulatieve verlies van 86% (!) van de S&P 500 in de jaren dertig slechts één bear market, of was het een opeenstapeling van meerdere 20%-correcties? Als je dat als één bear market telt, dan heeft de Japanse beurs de afgelopen dertig jaar slechts één bear market.

Tijdelijk nadeel duurzaam beleggen

Tot een paar maanden geleden zagen we dat de fondsen en trackers die (donker)groen beleggen een hoger rendement behaalden dan hun grijze concurrenten. De afgelopen maanden is dat echter omgekeerd en presteert de brede markt beter (in dit geval een kleinere min) dan de duurzame beleggingen. De oorzaak daarvan is dat bij duurzame beleggingen vaak de sectoren Energie (o.a. oliemaatschappijen) en Financiële dienstverlening (o.a. banken en verzekeraars) ontbreken of ze hebben een veel lagere weging. En juist die twee sectoren presteren door de stijging van de olieprijs en de rente (relatief) goed, waardoor de duurzamere beleggingen achterblijven bij de benchmark, de MSCI World.

Vertrouwensindicatoren

Op regelmatige basis worden diverse vertrouwensindicatoren gemeten en gepubliceerd. Vorige week kwam de ISM-index uit, een Amerikaanse graadmeter van bedrijfsinkopers. Afgelopen maand steeg ISM-index lichtjes, tegen de verwachting in. Dat was een positieve verrassing voor beleggers.

Een andere indicator is gebaseerd op een enquête van de Conference Board onder Amerikaanse CEO’s, de US CEO Confidence barometer. Daaruit bleek dat de topmanagers juist geen vrolijke verwachtingen over de economie hebben. Die loopt meestal een beetje voor op de ISM-index. Misschien ook logisch, CEO’s behoren een breder zicht op de ontwikkelingen in het bedrijf te hebben dan de inkopers. In onderstaande grafiek wordt met de donkere lijn de US CEO Confidence barometer weergegeven. Het vertrouwen heeft de afgelopen maanden een flinke knauw opgelopen en is gedaald van boven de 80 naar het huidige niveau van 42. De grafiek laat tevens de grote beweeglijkheid zien van het vertrouwen.

Een andere indicator die wordt bijgehouden en goed in de gaten wordt gehouden, geeft het kopen van aandelen aan door deze insiders (directieleden en hogere managers). Deze insiders zitten dicht bij het vuur en kunnen daardoor een goede inschatting maken van de aantrekkelijkheid van de waardering van aandelen. Het blijkt dat insiders massaal aandelen aan het kopen zijn, nog meer zelfs dan tijdens de coronadip in maart 2020. Ze zitten meestal wel goed met hun timing. Blijkbaar vinden ze de koersen wel genoeg gedaald, ondanks de donkere wolken die over de economie trekken.

Eén branche vormt een duidelijke uitzondering. In de energiesector zijn insiders massaal aan het verkopen. Dat lijkt vreemd, gezien de enorme stijging van de olieprijs en de bijbehorende hoge winsten. De vorige keer dat ze zo massaal aandelen verkochten stond de olieprijs ook boven de $ 110. In de tien daaropvolgende jaren deden de olieaandelen het maar liefst 80% slechter dan de brede index. Beleggers gingen pas weer grootschalig kopen toen de olieprijs onder de $ 20 stond en een aandeel Shell een tientje kostte. Of ze dit keer ook zo gelijk gaan krijgen blijft natuurlijk de vraag, maar hun trackrecord is meer dan indrukwekkend.