Zonder mijnbouw geen duurzame wereld!?

Door: Leendert-Jan Visser

De titel boven dit artikel doet wellicht uw wenkbrauwen fronsen. Beleggen in de mijnbouwsector en tegelijkertijd streven naar een duurzame beleggingsportefeuille lijkt niet samen te gaan. Dit heeft veel te maken met het nog altijd negatieve imago van de mijnbouwsector waarbij zaken als kinderarbeid en milieuvervuiling in één adem genoemd worden met de activiteiten van deze bedrijven. Toch is enige nuancering op zijn plaats.

Het inrichten van onze modelportefeuilles met duurzame beleggingsalternatieven is een weloverwogen keuze. Maar geen gemakkelijke keuze. Want wat is duurzaam en wat niet? En hoe duurzaam is een onderneming en hoe meten we dat? Vanwege deze complexiteit en subjectiviteit gebruiken we bij de selectie van de passende beleggingsalternatieven een onafhankelijke dataleverancier t.w. Morningstar. Zij beoordelen de beleggingsalternatieven op basis van een aantal objectieve criteria en kennen hier een rapportcijfer aan toe. Variërend van 0 punten tot en met 5 punten. Momenteel streven wij naar een portefeuillegemiddelde van minimaal 3 punten.

Omdat we in onze vorige nieuwsbrief een (bedrijfseconomisch en monetair) pleidooi hielden voor het beleggen in mijnbouwbedrijven die edelmetalen delven, geven we graag een nadere toelichting op de overwegingen die we in het licht van het bovenstaande gemaakt hebben.

Maar eerst wat kanttekeningen vooraf
Te beginnen met de constatering dat duurzaam beleggen geen kwestie is van ‘wit of zwart’. Of in dit geval, licht groen of donkergroen. De wereld van de economie is weerbarstig en complex en derhalve is het vellen van een oordeel over wat wel of niet duurzaam is zeer lastig. Kun je als bedrijf werkzaam in de verpakkingsindustrie überhaupt wel als duurzaam getypeerd worden als je let op de (niet afbreekbare) plastic afvalberg in de oceaan? Of hoe duurzaam ben je als voedingsbedrijf als je één ingrediënt toevoegt dat als duurzaam te boek staat en/of één ingrediënt weglaat dat op de ‘verboden lijst’ staat, alleen maar om op die manier te voldoen aan de minimale eisen voor het duurzaamheidscriterium? Hoe intrinsiek is je motivatie dan? En ben je duurzaam als je als onderneming je wagenpark vervangt door elektrische auto’s en tegelijkertijd het management overlaadt met exorbitante bonusregelingen? Kortom, ga er maar aan staan.

Een ander punt is dat weinigen zich realiseren dat de huidige energietransitie onmogelijk te realiseren is zonder de mijnbouwsector. Zo wordt de productie van solar panelen mogelijk gemaakt met behulp van verschillende speciale metalen. Batterijen van elektrische auto’s zouden niet bestaan zonder speciale metalen als lithium, kobalt, nikkel dysprosium en andere. En de geleiding van energie via koperen kabels (een elektrische auto gebruikt 4 tot 6 keer zoveel koper als een gewone auto) zou niet mogelijk zijn als Barrick Gold dit koper niet zou delven. En windmolenparken zouden zonder metalen niet verrijzen op land en in zee. Zo zwart-wit is de discussie dus blijkbaar niet.

We zijn het waarschijnlijk met elkaar eens dat het er uiteindelijk om gaat dat elke deelnemer aan het economisch verkeer zich ervan bewust is dat zijn/haar gedrag zo min mogelijk negatieve impact moet hebben op de kosmos en haar bewoners (footprint). Dat zou een soort van gouden regel moeten zijn. En vanuit deze gedachte vinden we een investering in mijnbouwondernemingen gerelateerd aan het delven van edelmetalen een verantwoorde investering.

* Gerealiseerde duurzaamheidsdoelen door Barrick Gold in 2018 geconcretiseerd in cijfers

Genoemde mijnbouwbedrijven hebben de laatste jaren veel inspanningen geleverd aan het verminderen van hun negatieve ‘footprint’. De sector is zich gemiddeld genomen zeer bewust van haar negatieve imago en heeft hier hard aan gewerkt. Het werken aan een duurzame wereld is voor veel van deze bedrijven een speerpunt geworden en krijgt hoge prioriteit bij de bedrijfsvoering.

* De realisatie van een woon- leefgemeenschap in Congo door Barrick Gold

We geven u wat concrete voorbeelden wat de duurzame intenties betekenen voor de bedrijfsvoering:

• minder olieverbruik (olie was één van de belangrijkste brandstoffen voor allerlei machinerie) en meer gas en duurzame energiebronnen;
• tegengaan van het overmatige gebruik van water bij het delven van goud;
• het sterk reduceren van het giftige cyaan en kwik gebruik bij het delven van goud en het vermijden van lozen van afvalwater op het open water;
• digitalisering en automatisering van de activiteiten om zodoende de inzet van mensen bij zwaar en gevaarlijk werk tot het minimum te beperken en de veiligheid voor het personeel te vergroten;
• het teruggeven van uitgewerkte mijnen aan de natuur in de vorm van natuurreservaten of plantages;
• het realiseren van lokale woon- en leefgemeenschappen voorzien van medische zorg en onderwijs zodat lokaal de werkgeleenheid gestimuleerd wordt en de welvaart en het welzijn bevorderd;
• als belangrijke investeerder en werkgever invloed uitoefenen op de lokale en regionale politiek (sommige bedrijven hebben om deze reden bepaalde landen in Afrika de rug toegekeerd);

* Door Barrick Gold gemeten en gerapporteerde daling van menselijke ongelukken (%) en milieu incidenten (aantal)

We hopen dat bovenstaande toelichting een nuttige en goede aanvulling is op ons artikel in de vorige nieuwsbrief, waarin we u vertelden waarom we gekozen hebben voor een beperkte belegging in de mijnbouwsector. Het hierboven genoemde Barrick Gold is de grootste belegging in de Van Eck Gold Miners ETF die we in onze modelportefeuilles hebben opgenomen.

* De herontwikkeling van een gesloten mijn in Indonesië door Newmont Mining (foto boven de mijn en onder het huidige reservaat)